Bijeenkomst Toezien op kwaliteit in de gehandicaptenzorg

Op maandag 23 september organiseerde de NVTZ een themabijeenkomst kwaliteit, speciaal voor leden die actief zijn in de sector gehandicaptenzorg. Aanleiding was het vernieuwde Kwaliteitskompas. Doel van de bijeenkomst was toezichthouders te laten reflecteren op de manier waarop zij de ontwikkeling van kwaliteit in de organisatie en het bewustzijn hierover kunnen versterken.

De bijeenkomst was georganiseerd door de leden van de NVTZ werkgroep Leidraad kwaliteit gehandicaptenzorg, opgericht om raden van toezicht meer handvatten te geven bij het vormgeven van het toezicht op het gebied van kwaliteit en veiligheid in de gehandicaptenzorg. Hoe ontwikkel je vanuit je rol en positie als toezichthouder sensitiviteit voor kwaliteit en hoe voer je daar het goede gesprek over met je bestuurder?

De belangstelling voor de bijeenkomst was groot met ruim 40 deelnemers. Nadat brancheambassadeur Hans Waardenburg de aanwezigen welkom had geheten, gaf de werkgroep een uiteenzetting van de kaders en context van toezien op kwaliteit in de zorg. Kwaliteit is complex en niet op één telraam te zetten.  De wijze waarop we kwaliteit en veiligheid waarderen verandert continu en verschilt van mens tot mens. Als raad van toezicht helpt het om met elkaar te bespreken vanuit welke waarden je kijkt, wat je persoonlijke drijfveren zijn en in welke maatschappelijke context je opereert.

Een belangrijk instrument om te kijken naar kwaliteit is het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg, sinds 2023 de opvolger is van het Kwaliteitskader. Het Kwaliteitskompas geeft richting bij het realiseren van kwalitatief goede zorg en biedt een raamwerk om de ontwikkelingen te volgen. Het helpt professionals en organisaties om zorg te verbeteren, om te blijven leren en te reflecteren.

Als toezichthouder is je handelingsrepertoire beperkt. Sensitiviteit en dialoog zijn je belangrijkste instrumenten als het gaat om toezien op kwaliteit. Daarbij is het van belang met alle betrokken partijen het gesprek te blijven voeren. Je wilt de juiste dialoog en reflectie stimuleren, maar ook vertrouwen geven aan de professional. In het gesprek met de bestuurder is het van belang om de juiste ‘vitale spanning’ te creëren, op proces en inhoud. Dat betekent niet te meegaand zijn, maar ook niet te veel de rol van procesregisseur in willen vullen.

In het tweede gedeelte van de bijeenkomst gingen de deelnemers met elkaar in gesprek over de manier waarop zij zicht krijgen op het thema kwaliteit in hun organisatie, hoe ze invulling geven aan ‘de juiste dialoog’ en ‘vitale spanning’ en welke dilemma’s ze daarbij tegenkomen. Kwaliteit zou altijd een startpunt moeten zijn, was een breed gedeelde mening. Daarbij is het goed om van elkaar te weten welke waarden je belangrijk vindt. Praat daarover met elkaar.

Een andere gedeelde conclusie was dat dit belangrijke thema opvolging zou moeten krijgen. Verschillende vormen werden daarvoor geopperd, van intervisie om dilemma’s en best practices te delen tot een appgroep of bij elkaar op werkbezoek gaan. Duidelijk was in ieder geval dat men behoefte heeft hierover in gesprek te blijven. De commissie gaat zich buigen over de mogelijkheden.