Prikkelende ggz bijeenkomst: digitale transformatie en reframing van de ggz

Op de NVTZ branchebijeenkomst van 24 januari zijn ggz-toezichthouders te gast bij de Jellinekkliniek in Amsterdam-Zuid. Ze zijn gemotiveerd door het thema en de meesten hebben in hun rvt de eerste stappen naar digitale transformatie gezet.

Urgentie

Als 50% van de burgers ooit in zijn leven kampt met psychische problemen en 25% dit jaar al behoefte heeft aan hulp bij deze problemen, terwijl het gehele ggz-aanbod slechts ruimte biedt voor 5% van de burgers met problemen, dan is er urgentie om de ggz zorg te reframen, volgens Philippe Delespaul. De afstemming tussen zorgvraag en aanbod klopt niet. Kan digitale transformatie daarin iets betekenen? In het jongste Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt meermalen verwezen naar digitalisering als een oplossing voor de stijgende zorgvraag en oplopende zorgkosten. Echter uit recent onderzoek blijkt dat kennis en urgentiegevoel in Nederlandse boardrooms geen vooruitgang laat zien. Toezichthouders onderschatten de strategische impact van digitalisering en overschatten hun eigen kennis op dit gebied. Een goed aanknopingspunt om ggz toezichthouders in een bijeenkomst onder leiding van NVTZ branche ambassadeur Piet Overduin, te inspireren en te prikkelen. Met praktijkverhalen van toezichthouder bij Arkin Siu-Fung Chan (hij is tevens tech-ondernemer en heeft een rijke ervaring met innoveren). Hij vertelde hoe hij zijn rol als toezichthouder en expert ‘digitalisering’ ziet en ervaart. Daarnaast presenteerde prof. dr. Philippe Delespaul, psychiater en hoogleraar Innovatie in de geestelijke gezondheidszorg aan de Universiteit van Maastricht, zijn visie op de nieuwe ggz met digitale platforms als randvoorwaarde. Hij pleit voor een radicale verandering in visie op psychische problemen en ggz zorg. Het is tijd voor reframing.

Praktijkvoorbeeld

Siu-Fung, legt uit dat Arkin een verzameling is van verschillende merken die elk een eigen specialisme hebben en die allen werken aan vernieuwing van de ggz zorg door middel van digitalisering. Digitale transformatie kost veel tijd om met elkaar te sparren, af te stemmen, vertrouwen te krijgen in de nieuwe ontwikkelingen en stapsgewijs vooruitgang te boeken. Hij waarschuwt dat je digitalisering er niet even bij doet. Hierbij een aantal tips:

• Capaciteit: maak mensen vrij om met digitalisering aan de slag te gaan. Het kost veel tijd en je doet het er niet even bij.
• Strategie: maak een plan en tijdspad waarbij je wel flexibiliteit inbouwt en kunt bijsturen.
• Executie: ga het ook uitvoeren. Blijf niet hangen in onderzoek en analyses, ga er mee aan de slag (dit onderdeel wordt vaak het slechtst opgepakt)
• Verdienmodel: werk dit goed uit. De digitalisering moet ook bekostigd worden.

Siu-Fung geeft verder aan dat het hard werken is om intern draagvlak bij alle zorgprofessionals voor de digitalisering te realiseren. Om medewerkers te betrekken, hebben ze bij Arkin de Innovatie challenge bedacht. Heel veel goede ideeën komen van werknemers vanuit de gehele organisatie. Zo krijg je iedereen mee.
De volgende belangrijke stap is om te kijken hoe je met elkaar de digitale transformatie organiseert. Zoals gezegd het proces kost veel tijd. Maar ook geld. Hoe ga je het plan bekostigen? Kijk daarbij welke technologie voor welke doelgroep geschikt is. Tenslotte is het belangrijk om de innovatie te organiseren. Zet er een apart team op en kijk ook naar de verschillende rollen in het team; een ondernemer bouwt, een manager beheert. Hij ziet zijn rol als toezichthouder vooral als strategische partner en inspirator voor de Raad van Bestuur.

Klassieke ggz failliet

Prof. dr. Philippe Delespaul hield een pleidooi om de ggz zorg te reframen en verklaart de klassieke ggz zorg failliet; het huidige systeem is een diagnostische specialisatie, gebaseerd op evidence-based zorg, die voor veel complexe stoornissen geen oplossing biedt. Het bestaat uit losse silo’s met beperkte effectiviteit.
Uit zijn proeftuin met vernieuwende ggz en de digitale platforms blijkt een holistisch en maatschappelijk perspectief wel effectief. Het gaat uit van meedoen in de maatschappij, met oog voor de klachten van de mensen en met elkaar werken aan persoonlijk herstel. Een systeem dat aan weerbaarheid van cliënten werkt. Dat systeem werkt als een ecosysteem:

• rijker, alles is een bron
• regels zijn beperkter
• laat niemand in de steek
• is autonoom, met respect voor iedere partner
• neemt privacy in acht
• optimaliseert interactie
• het nodigt uit om samen de job te klaren.

Organisatie kantelen

Hoe krijgen we de organisatie gekanteld naar dat ecosysteem? In het huidige systeem zitten instellingen gevangen om het hoofd boven water te houden. Terwijl de opdracht zou moeten zijn te kantelen naar co-creatie en positieve gezondheid. Om daar te komen is een visiestuk voor een (nabije) regionale schaal gewenst: wat is er nodig in de regio, wie heeft welke verantwoordelijkheden en hoe we gaan samenwerken.

De 3 tips van Philippe Delespaul om mee naar huis te nemen:

1. Voer goede dialogen met
2. Koppel psychologen en psychiaters een aantal uur per week in huisartsenpraktijken om een betere diagnose en opvolging te kunnen bewerkstelligen.
3. Focus in de behandeling op het dagelijks leven en netwerk van mensen.

Een inspirerende middag die bij menigeen de eigen inzichten gestretcht heeft. De digitale transformatie en het reframen van de ggz, kan bijdragen aan het gesprek over de maatschappelijke opgave van de ggz.