Verslag Aftrap pilot ‘toezichthouders in de Forensische Zorg’

Op donderdag 4 juli 2024 vond de aftrap van de pilot ‘Leerkringen voor toezichthouders in de Forensische Zorg’ plaats, een samenwerking van de NVTZ en de divisie Forensische Zorg van de directie Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Doel van de pilot is toezichthouders te faciliteren in hun wens om professioneler hun functie te kunnen uitoefenen door toezichthoudende expertise samen te brengen met specifieke FZ-kennis van het ministerie.

In het DJI vergadercentrum te Zeist kwamen onder leiding van projectleider Piet Overduin 15 toezichthouders in een constructieve sfeer bij elkaar om kennis te maken en van elkaar te leren. In een vooraf gehouden enquête waren de belangrijkste thema’s voor deze specifieke sector opgehaald:

1. Schaarste van personeel (werving & behoud)
2. Door- en uitstroom cliënten bevorderen
3. Ketenvorming en rol regionale netwerken
4. Financiën (contractering DJI / materiële verantwoording)
5. Voorwaarden voor goede balans zorg/kwaliteit en veiligheid:
   1. Communicatie (Hoe creëer je korte lijnen?, woordvoering bij incidenten)
   2. Heldere afspraken vooraf maken (‘smeed het ijzer als het koud is’)
   3. Duurzame veiligheid (in een veilige organisatie)
   4. Goed toegeruste medewerkers (specifieke FZ-thema’s)
   5. Lerende organisatie (cyclische processen in hele FZ-organisatie)
6. En waar verder behoefte aan is….

Deze thema’s  zullen de komende twee jaar tijdens verschillende bijeenkomsten aan bod komen.

Marius Buiting, directeur van de NVTZ, gaf aan blij te zijn met de samenwerking en sprak de hoop uit dat die kan bijdragen aan een andere manier van omgaan met de maatschappelijke opgaven die in dit bijzondere werkveld spelen. Je hebt vaak te maken met mensen met een lage bestaanszekerheid als gevolg van bijvoorbeeld schuldenproblematiek en sociale isolatie. Door als toezichthouder vanuit dat brede perspectief te kijken, ga je nadenken over de vraag hoe deze mensen hun plaats weer kunnen terugvinden in de samenleving. Hij hoopt dat de pilot kan bijdragen aan meer aandacht voor die bredere benadering en nieuwe inzichten op dat gebied zal opleveren.

Vervolgens zette Wouter Boogaard, divisiedirecteur Forensische Zorg en Justitiële Jeugdinrichtingen, de werkwijze van DJI uiteen. Via aanbesteding werden  141 zorgaanbieders gecontracteerd, die allen een raad van toezicht hebben van tenminste 3 personen. Samen met een collega liet hij zien dat het aanbestedings- en verantwoordingsproces bij voorkeur horizontaal is ingericht en gericht op langere contracttermijnen. Door zowel een personeels- als een accommodatietekort zijn er echter meer justitiabelen dan plaatsen. Ook worden langere forensische maatregelen opgelegd aan meer personen. Dit is een hoofdpijndossier, waarbij creatief wordt nagedacht hoe dit op te lossen is.

Na de pauze gingen de deelnemers in drie intervisiegroepjes aan de slag met een van de grootste uitdagingen van dit moment: personeelsschaarste. Diverse analyses en oplossingen werden terug gerapporteerd. Het mag duidelijk zijn dat ook de raad van toezicht zich buigt over het tekort aan personeel, zonder de verantwoordelijkheid van de bestuurder over te nemen. Indien nodig kan de raad van toezicht sparren en maatregelen monitoren. Alles bij elkaar kijken we terug op een mooie eerste bijeenkomst, die veelbelovend is voor wat er nog komen gaat.

Praat mee

Wilt u actief meepraten over de ontwikkelingen in de FZ? Of reageren op artikelen die we hier delen? Dan verwijzen we u naar onze besloten LinkedIn-groep Toezichthouders in de Forensische Zorg. Daarnaast is een speciale FZ-webpagina ontwikkeld, waarop relevante informatie voor FZ-toezichthouders van zowel NVTZ als DJI wordt verzameld.