Reflectieve methoden met begeleiding
Als toezichthouder staat u voor voortdurende uitdagingen en complexe besluitvorming. Reflectie is een krachtig instrument dat u kan helpen om beter inzicht te krijgen in uw rol, uw beslissingen en de impact die ze hebben. Op deze pagina vindt u verschillende reflectiemethoden onder begeleiding die raden van toezicht en interne toezichthouders kunnen gebruiken om te reflecteren op hun werk en die bij kunnen dragen aan de professionele ontwikkeling.
Toezichthouders en raden kunnen zich via het aanmeldformulier voor reflectie met begeleiding aanmelden. De NVTZ brengt u vervolgens in contact met een begeleider, die uw wensen in kaart brengt en zorgt voor plaatsing in een passende groep.
Reflectieve methoden
Intervisie
Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering die veel wordt toegepast door professionals.
Collegiale consultatie
Met een groep van 10-12 toezichthouders uit de zorg- en welzijnssector en/of andere sectoren gaan we met elkaar in gesprek over belangrijke ontwikkelingen en wat dat voor u betekent als toezichthouder.
Kijk in de Keuken
Toezichthouders ‘kijken bij elkaar in de keuken’ en kunnen op deze manier van elkaar leren, zicht krijgen op blinde vlekken en reflecteren op het functioneren als raad van toezicht.
Intervisie
Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering voor professionals. Toezichthouders kunnen ook baat hebben bij intervisie. Een groep is minimaal 5 en maximaal 7 deelnemers groot. Tijdens een leercyclus brengt iedere deelnemer eenmaal een casus in. Afhankelijk van de casus kiezen begeleider en casusinbrenger een methode. Deelnemers leren hun oordeel over de inhoud uit te stellen en helpende vragen te stellen. Dat helpt bij het ontdekken van nieuwe denkpatronen en leidt tot inzichten en mogelijkheden om een andere aanpak te kiezen.
De vraagstukken presenteren zich meestal op de risico’s die toezichthouders lopen, over onderlinge relaties en de relatie met de bestuurder(-s), over de uitdagingen waar de organisatie mee kampt en over governance-issues. De effectiviteit van de intervisie ligt in toegenomen zelfinzicht, helderheid over de rol van de toezichthouder, over de eigen dilemma’s en een toegenomen handelingsrepertoire.
Werkwijze
Een vaste groep van 5-7 toezichthouders komt in onderling overleg meestal 4 en maximaal 7 keer bij elkaar. De bijeenkomsten worden verspreid over de periode van een jaar. U tekent in voor alle bijeenkomsten.
De kosten die verbonden zijn aan begeleiding en locatie worden op voorhand berekend en voor aanvang betaald aan de intervisiebegeleider. Indicatief gaat het om € 1.000 ex BTW per persoon, per seizoen.
Afhankelijk van het aantal aanmeldingen kan er rekening worden gehouden met voorkeur voor een regio.
Intercollegiale consultatie
Wat is intercollegiale consultatie?
Met een groep van 10-12 toezichthouders uit de zorg- en welzijnssector en/of andere sectoren gaan we met elkaar in gesprek over belangrijke ontwikkelingen en wat dat voor u betekent als toezichthouder. Onderwerpen waaraan gedacht kan worden zijn (toezicht op): toekomst van zorg, maatschappelijke opgave versus instellingsbelang, preventie, digitale opgaven, personeelstekorten, (regionaal) werkgeverschap, digitale transformatie, netwerksamenwerking, risicobereidheid, huisvesting, duurzaamheid en financiering.
De toekomst vraagt andere zaken van u als toezichthouder dan in het verleden. In de NVTZ-notities ‘Bestuurlijke horizon 3.0’ en ‘Toezichthouden in tijden van schaarsten’ is beschreven welke vraagstukken dit met zich meebrengt in de relatie tussen raad van bestuur en raad van toezicht, maar ook binnen de raad van toezicht zelf. Welke inhoudelijke afwegingen moeten worden gemaakt, welke waarden spelen daarbij een rol en wat doet dit met de onderlinge relaties?
Bovengenoemde vraagstukken zijn met veel onzekerheid omgeven. De maatschappelijke ontwikkelingen zijn echter zodanig dat we ze niet uit de weg kunnen gaan. Daarom bieden we een platform om met elkaar in gesprek te gaan en ervaringen uit te wisselen.
Het intercollegiale consultatie – programma start met een persoonlijk intakegesprek. Op basis van deze intakegesprekken ontwikkelt u samen met de begeleiders een raamwerk van onderwerpen waarover u met elkaar in drie bijeenkomsten in gesprek gaat. Dit programma zal op basis van de actuele inzichten uit de groep en de actuele ontwikkelingen in de maatschappij worden aangepast aan de wensen van de groep, zodat zoveel mogelijk maatwerk geboden wordt.
Werkwijze
In een vaste groep deelnemers van 10-12 deelnemers worden drie bijeenkomsten per jaar georganiseerd. De bijeenkomsten worden in onderling overleg gepland en verspreid over de periode van een jaar. U tekent in voor alle bijeenkomsten.
Op basis van het aantal deelnemers en de opzet van het programma (bijvoorbeeld wel of geen gezamenlijke lunch/diner) worden de definitieve deelnamekosten bepaald. Indicatief zal dit € 900 voor een jaar bedragen. De kosten worden voor aanvang betaald aan de intervisiebegeleider.
Kijk in de Keuken (met begeleiding)
Wat is Kijk in de Keuken?
Kijk in de Keuken is een werkvorm voor reflectie. Toezichthouders ‘kijken bij elkaar in de keuken’ en kunnen op deze manier van elkaar leren, zicht krijgen op blinde vlekken en reflecteren op het functioneren als raad van toezicht.
U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om met één of meerdere toezichthouders een vergadering van een andere raad bij te wonen, soortgelijke commissies uit te wisselen, duo’s van bestuurder-toezichthouder uit te wisselen en gezamenlijk erop uit te trekken.
Er bestaan verschillende motivaties die aanleiding geven tot ‘leren van elkaar’, namelijk:
- wij zijn trots op iets wat wij goed doen of nieuw ontdekt hebben en wij willen dit vertellen of laten zien;
- wij zijn nieuwsgierig hoe een andere raad van toezicht een bepaald iets doet;
- wij hebben een specifieke vraag en willen gespiegeld worden door een andere raad van toezicht.
Werkwijze
Afhankelijk van uw leerdoelstelling zijn er verschillende manieren waarop u Kijk in de Keuken vorm kunt geven. Zo kunt u ervoor kiezen om een raad van toezicht uit te nodigen om een vergadering bij te wonen voor feedback op het dynamisch proces. Of u kunt een andere raad vragen om mee te kijken hoe u toezicht op kwaliteit vormgeeft.